سنسور دما هوای ورودی به موتور و علائم خرابی آن

سنسور دما هوای ورودی وظیفه دارد که دما هوای ورودی به موتور را اندازه گیری کرده و به واحد کنترل الکترونیکی ارسال کند. واحد کنترل الکترونیکی نیز از طریق اطلاعات دریافتی از این سنسور مقدار جرم هوای ورودی به موتور را مورد محاسبه قرار داده . البته محاسبه جرم هوای ورودی به موتور فقط از طریق سنسور دما هوای ورودی انجام نمی گیرد، بلکه از طریق سنسورهای فشار هوا و موقعیت دریچه گاز نیز انجام می گیرد و مقدار پاشش سوخت را نسبت به دما هوای ورودی به موتور تعیین می کند . بنابراین یکی از سنسورهای تاثیر گذار در مصرف سوخت سنسور دمای هوای ورودی می باشد.

نحوه عملکرد سنسور

این سنسور، دقیقا مانند سنسور دمای آب مقاومت حرارتی از نوع NTC یا مقاومت با ضریب دمای منفی می باشد. جنس این سنسور از اکسید فریک (Fe₂O₃) به همراه مقداری کمی تیتانیوم یا اکسید نیکل (NiO)، و یا اکسید کبالت (COO) به همراه مقدار کمی لیتیوم می باشد.

مشخصه اصلی این سنسور این است که با افزایش دما، مقاومت آن کاهش می‌یابد. واحد کنترل الکترونیکی نیز با توجه به تغییرات سیگنال ولتاژ ناشی از تغییر مقاومت این سنسور می‌تواند دما هوای ورودی به موتور را اندازه گیری کند. دمای اندازه گیری شده به واحد کنترل الکترونیکی فرستاده می شود. البته در خودروهای جدید این سنسور همراه با سنسور مپ در یک مجموعه می باشد و به سنسور TMAP معروف است.

همانطور که در نمودار زیر نمایش داده شده است، محور افقی دما هوای ورودی به موتور و محور عمودی مقدار غنی شدن سوخت را نشان می دهد. در دمای 20^oC مقدار سوخت و هوا در حد استاندارد یا استوکیومتری آن یعنی 14.7 گرم هوا به ازای هر گرم بنزین می باشد.

هنگامی که دما کمتر از 20^oC شود، مقدار بنزین نسبت به هوا بیشتر شده و مخلوط سوخت و هوا غنی می شود. همچنین در دمای بالاتر از 20^oC، مقدار بنزین نسبت به هوا کم شده و مخلوط سوخت و هوا رقیق می شود؛ بنابراین موتور در هوای سرد با افزایش سوخت به راحتی روشن شده و در هوای گرم نیز مصرف سوخت و آلودگی آن کنترل و بهینه می شود.

نام های لاتین سنسور دما هوای ورودی به موتور

• Air Temperature Sensor (ATS)
• Intake Air Temperature (IAT)
• Manifold Absolute Temperature (MAT)

محل نصب سنسور

وابسته به نوع خودرو محل نصب این سنسور، در کنار دریچه گاز، بر روی هواکش و یا بر روی مانیفولد هوا (مخزن آرامش) می باشد و به دلیل اینکه دمای موتور و محفظه دریچه گاز بر روی عملکرد این سنسور تاثیر گذار نباشد، جنس پایه آن را از پلاستیک، لاستیک فشرده و یا عایق حرارتی دیگر انتخاب می شود.

روش تست سنسور

برای تست این سنسور می توان آن را در مقداری محلول آب و نمک (به دلیل آنکه آب معمولی در دمای کمتر از   100^oC به جوش می آید) قرار داد، و با اندازه گیری مداوم دمای محلول و مقاومت NTC و مقایسه آن با نمودار زیر، از عملکرد صحیح این سنسور مطمئن شد.

علائم خرابی سنسور دما هوای ورودی به موتور

خرابی سنسور دمای هوا ورودی به موتور، باعث افزایش مصرف سوخت، بد کار کردن موتور ( لرزش موتور ) و کاهش شتاب خودرو شده و در نهایت باعث افزایش آلودگی هوا می گردد. بنابراین هرگاه خودرویی در اثر کاهش یا افزایش دمای هوا دچار لرزش موتور و افت شتاب و افزایش مصرف سوخت و … گردد، می توان به خرابی سنسور دمای هوا شک کرد. ( البته خرابی سنسورهای دیگر مانند سنسور فشار هوا ، سنسور موقعیت دریچه گاز و سنسور اکسیژن و … نیز باعث لرزش موتور، افت شتاب و افزایش مصرف سوخت می گردد.) لذا به همین خاطر توصیه می شود که برای تشخیص قطعی خرابی سنسورها و قطعات دیگر از دستگاه عیب یاب ( دیاگ ) استفاده شود.

برای یادگیری کامل نحوه عملکرد، تست و عیب یابی کلیه قطعات سیستم سوخت رسانی می توانید از طریق این لینک پکیج عیب یابی حرفه ای سیستم سوخت رسانی کارخان را تهیه کنید.